Στην περίπτωση που η πολιτική της μεγαλύτερης οικονομίας του πλανήτη παραμείνει σε γενικές γραμμές στην ίδια κατεύθυνση τους επόμενους δώδεκα μήνες, τότε η συμβουλή μου για τους επενδυτές παραμένει η ίδια.
Μετά από αυτόν τον θετικό μήνα για τις περισσότερες τοποθετήσεις που ενέχουν ποσοστό κινδύνου, οι αγορές ενδεχομένως να ξεκινήσουν λίγο άτσαλα το 2011. Παρόλα αυτά, το κόστος της διακράτησης ρευστότητας παραμένει υψηλό. Στην πραγματικότητα, το ανανεωμένο πρόγραμμα αγοράς κρατικών τίτλων της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ σημαίνει ότι ο πρόεδρος της Fed, Ben Bernanke πληρώνει τους επενδυτές για να αναλάβουν μεγαλύτερο ρίσκο.
Εν τω μεταξύ, το φορολογικό νομοσχέδιο του προέδρου Obama μετά από συμφωνία με τους Ρεπουμπλικάνους υποδεικνύει υψηλότερη ανάπτυξη στις ΗΠΑ από ότι συμπέραινε κανείς κατά τις εκλογές του Νοεμβρίου.
Κατά συνέπεια, η πρόγνωση για την παγκόσμια οικονομία για τον επόμενο χρόνο είναι για οριακά χαμηλότερη ανάπτυξη, αντικατοπτρίζοντας και την απόσυρση από τα δημοσιονομικά και τα νομισματικά κίνητρα σε πολλές δυτικές χώρες εκτός των ΗΠΑ. Δεν κινδυνεύουμε όμως, με το ενδεχόμενο διπλής ύφεσης.
Προς το παρόν λοιπόν, όλα καλά. Μην βιάζεστε. Το εντυπωσιακό στοιχείο των έκτακτων μέτρων που ελήφθησαν από πλευράς πολιτικής για την αντιμετώπιση της χρηματοοικονομικής κρίσης είναι η αναποτελεσματικότητά τους.
Ο λόγος για τον οποίο η Fed προχώρησε σε επέκταση της πολιτικής ποσοτικής χαλάρωσης είναι η γενική παραδοχή πως η αμερικανική ανάκαμψη είναι εξαιρετικά εύθραυστη. Η συρρίκνωση των αποτελεσμάτων του τραπεζικού κλάδου και η μείωση του δανεισμού από τα νοικοκυριά δημιουργούν ένα αρνητικό κλίμα που αντισταθμίζει τον αντίκτυπο από τα μέτρα στήριξης.
Ως προς την επέκταση της ποσοτικής χαλάρωσης της Fed, προς το παρόν έχει αποτύχει σε έναν κεντρικό στόχο, καθώς το κόστος των ενυπόθηκων δανείων έχει ουσιαστικά αυξηθεί από την ημέρα της ανακοίνωσης της Fed. Είναι πιθανό ότι το πιο εντυπωσιακό επίτευγμα θα αποδειχθεί τελικά η ενίσχυση των αγορών εκτός ΗΠΑ, στις αναπτυσσόμενες χώρες που έχουν συνδέσει τα νομίσματά τους με το δολάριο.
Η ευρωπαϊκή κρίση χρέους για την οποία ανησυχώ από τον Ιανουάριο φαίνεται πως επιδεινώνεται καθώς οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι «απάντησαν» στηρίζοντας τις τράπεζες στην νότια Ευρώπη και την Ιρλανδία, ενώ όμως απέτυχαν να παράσχουν λύση στο βασικό πρόβλημα βιωσιμότητας των υπερχρεωμένων χωρών.
Κατά συνέπεια, το βάρος έχει πέσει στον Jean Claude Trichet, τον επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να στήσει ad hoc στηρίξεις με σημαντικό κόστος στην ανεξαρτησία, αλλά και τον ισολογισμό της ΕΚΤ.
Δεδομένου ότι δεν υπάρχει κοινώς αποδεκτή διάγνωση για το τι προκαλεί τα προβλήματα στην νομισματική ένωση – πολλώ δε μάλλον για το τι πρέπει να γίνει – το μέλλον της ένωσης δείχνει, στην καλύτερη περίπτωση, αβέβαιο ενώ η προτεινόμενη αναδιάρθρωση κεφαλαίων του ισολογισμού της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας ενδέχεται να αποδειχθεί ανεπαρκές μέτρο. Ο κ. Trichet ενδεχομένως να συνεχίσει να μπαλώνει καταστάσεις για κάποιο χρονικό διάστημα.
Η μεγάλη ανησυχία για το 2012 θα είναι ότι το πρόβλημα των μεγάλων ανισορροπιών θα παραμένει άλυτο. Επιμένοντας με την επεκτατική πολιτική για λίγο ακόμη, οι ΗΠΑ έχουν γλιτώσει – προσωρινά τις μεγάλες πιστώτριες χώρες όπως την Ιαπωνία, την Κίνα και την Γερμανία. Η επίπτωση όμως είναι η ενίσχυση του αμερικανικού δημόσιου χρέους σε επικίνδυνα επίπεδα, χωρίς να υπάρχει αξιόπιστη μεσοπρόθεσμη στρατηγική μείωσης του χρέους.
Ενδεχομένως, με την πάροδο του χρόνου, οι πρωταγωνιστές της παγκόσμιας οικονομίας να βρουν έναν τρόπο εξισορρόπησης των οικονομιών τους. Πολλά θα εξαρτηθούν από την αντίδραση του επιχειρηματικού κόσμου, ο οποίος βρίσκεται ολοένα και περισσότερο στο επίκεντρο των ανισορροπιών, καθώς αντιστοιχεί σε μεγαλύτερο μέρος των κρατικών αποταμιεύσεων της Ιαπωνίας και της Κίνας από ότι τα νοικοκυριά, ενώ ο αμερικανικός επιχειρηματικός κόσμος αντιμετωπίζει σημαντικά χρέη ενώ παράλληλα διατηρεί μεγάλα ποσοστά ρευστότητας.
Ενδιαφέρον είναι πως μία άλλη μεγάλη πιστώτρια χώρα, η Βρετανία, απολαμβάνει σημαντική ανάκαμψη της επιχειρηματικής εμπιστοσύνης κατά το τρίτο τρίμηνο παρά τα δρακόντεια μέτρα λιτότητας.
Παρόλα αυτά, το καλύτερο που μπορεί να πει κανείς για την πολιτική στάση των ανεπτυγμένων οικονομιών είναι πως ισοδυναμεί με ημίμετρα. Και παρά τις συζητήσεις για μεταβίβαση μέρους της εξουσίας στις αναδυόμενες αγορές, δεν μπορούν να αποφύγουν τον αντίκτυπο της όποιας επιδείνωσης στις προοπτικές των ανεπτυγμένων οικονομιών και ειδικότερα των ΗΠΑ.
Εν μέσω όλων αυτών και ενώ αντιμετωπίζουμε τεράστιες στρεβλώσεις που έχουν προκληθεί από την πολιτική στις αγορές, τα ανώτερα μυαλά του χρηματοοικονομικού κόσμου έχουν μειωθεί στην παράλογη βραχυπρόθεσμη στρατηγική του κοπαδιού γνωστή και ως “risk on , risk off».
Οι περισσότερες τοποθετήσεις δείχνουν ακριβές και ενδεχομένως να γίνουν ακόμη πιο ακριβές. Επαναλαμβάνω πως το σημείο καμπής σε αυτή την αγορά θα είναι όταν υπάρξει αλλαγή της πολιτικής στις ΗΠΑ.
Δεδομένου ότι ελάχιστοι επενδυτές έχουν την ικανότητα να μαντεύουν σωστά την ακριβέστερη στιγμή εξόδου, για τους υπόλοιπους το αίνιγμα είναι δύσκολο. Τα μετρητά έχουν πλέον αρνητική πραγματική απόδοση, οι μετοχές υψηλής ποιότητας και οι λιγότερο υπερτιμημένες αγορές εμπορικού real estate ενδεχομένως να είναι οι λιγότερο επικίνδυνες τοποθετήσεις.»
