Μαθήματα απονομής δικαιοσύνης στις ΗΠΑ την εποχή του TARP
Bloomberg
Καθώς πλησιάζουμε τη δεύτερη επέτειο του προγράμματος στήριξης των αμερικανικών τραπεζών (ΤΑRP), το οποίο επινόησε και κατάρτισε το υπουργείο Οικονομικών και έχει συχνά κακολογηθεί, ας διατυπώσουμε μια κοινότοπη ερώτηση. Αυτή η ερώτηση θα μας δείξει τι έχουμε μάθει μέχρι σήμερα για το πώς η Δικαιοσύνη υπηρετείται στη Χώρα των Προγραμμάτων Σωτηρίας των Τραπεζών. Εάν, λοιπόν, ήσουν τραπεζίτης, ποια δραστηριότητα θα σου εξασφάλιζε ταχεία μετάβαση σε κάποιο κρατικό σωφρονιστικό ίδρυμα;
α) Παραποιείς την οικονομική κατάσταση, στην οποία βρίσκεται η ετοιμοθάνατη τράπεζά σου, ώστε να εξασφαλίσεις περίπου 300 εκατ. δολάρια από το ΤΑRP. Μετά, με γρήγορες κινήσεις, τα χάνεις όλα, ή
β) Καταχράσαι ποσόν σχεδόν 235.000 δολαρίων από την εργασία σου, ώστε να τροφοδοτήσεις τον αρρωστημένο εθισμό σου στα τυχερά παιχνίδια και να εξοφλήσεις τα χρέη σου.
Η σωστή απάντηση, φυσικά, είναι η δεύτερη. Σε αυτή τη χώρα, όταν η κατάσταση αφορά τα οικονομικά εγκλήματα και τον κολασμό τους, αρχίζει ο σφαγιασμός των μικρών γουρουνιών, ενώ τα μεγάλα συνεχίζουν να παχαίνουν. Δεν μιλούμε επί υποθετικής βάσεως, αλλά για τη United Commercial Bank (UCB), μια τράπεζα στο Σαν Φρανσίσκο, η οποία αρχικά είχε πελατεία την κινεζική κοινότητα της πόλης. Το όνομά της βρέθηκε στο προσκήνιο τον Ιούλιο, όταν δημοσιοποιήθηκε έκθεση του γενικού επιθεωρητή της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Ασφάλισης Καταθέσεων (FDIC). Σύμφωνα με αυτήν, το μεσαίο στέλεχος της τράπεζας Αλεξ Γιαν έκλεψε χρήματα από την τράπεζα για να καλύψει τις οφειλές του από τα τυχερά παιχνίδια. Καταδικάστηκε σε φυλάκιση 27 μηνών πέρυσι τον Ιούνιο και σε πρόστιμο για την αποζημίωση της UCB με 235.695 δολάρια. Ο ίδιος παραδέχθηκε την ενοχή του δύο μήνες μετά την απαγγελία κατηγοριών εις βάρος του, τον Νοέμβριο 2008.
Εκείνη ακριβώς την περίοδο, η UCB έλαβε 298,7 εκατ. δολάρια από το πρόγραμμα TARP. Ενα χρόνο αργότερα η τράπεζα διαλύθηκε και το υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ είδε ολόκληρη την επένδυσή του να εξανεμίζεται. Για δε τη FDIC το κόστος της κατάρρευσης μεταφράστηκε σε 1,5 δισ. δολάρια. Σε ανακοίνωσή της τότε ανέφερε πως τα επισφαλή δάνεια της UCB ενδεχομένως να είχαν εντοπιστεί νωρίτερα, εάν δεν είχαν υπάρξει απάτες, τις οποίες εφέρετο να είχαν διαπράξει πρώην ανώτατα διοικητικά της στελέχη. Πάντως, δεν έχει διωχθεί άλλο στέλεχός της μέχρι σήμερα πέραν του κ. Γιαν.
Σύμφωνα με τα πορίσματα της FDIC, κύριος παράγοντας της διάλυσης της τράπεζας ήταν η ανεπαρκής εσωτερική εποπτεία της από τη διοίκηση. Το 2002 ξεκίνησε να αγοράζει άλλες τράπεζες με υψηλό τίμημα. Ωστόσο, στερούνταν τόσο της αναγκαίας τεχνολογίας όσο και του κατάλληλου προσωπικού, ώστε να αποφύγει τα σφάλματα στα οικονομικά της στοιχεία. Σε 4 χρόνια, η UCB είχε διπλασιάσει τα περιουσιακά της στοιχεία και, παρ’ όλ’ αυτά, ενημέρωνε ακόμα διά χειρός τα λογιστικά της βιβλία. Επιπλέον, είχε βασίσει σε μεγάλο βαθμό την ανάπτυξή της σε δαπανηρή και βραχυπρόθεσμη χρηματοδότηση.
Τον Μάιο του 2009, η KPMG, η οποία ασκούσε τον λογιστικό έλεγχο της UCB, ενημέρωσε τους αρμοδίους της FDIC για ενδεχόμενες παράνομες πράξεις στην τράπεζα, οι οποίες σχετίζονταν με υπερτιμημένα δάνεια και παραποιημένες ζημίες. Σε περαιτέρω διερεύνηση της κατάστασης αποδείχθηκε ότι υπάλληλοι της UCB είχαν πει ψέματα στην KPMG, είχαν σκοπίμως καθυστερήσει την απομείωση δανείων και είχαν πλαστογραφήσει έγγραφα για να αποκρύψουν ζημίες σχετιζόμενες με δάνεια. Διευθύνων σύμβουλος και γενικός διευθυντής παραιτήθηκαν και ακολούθησαν απολύσεις. Η τράπεζα κατέρρευσε. Η FDIC, η οποία ενέκρινε το αίτημα της τράπεζας για αρωγή από το TARP, δεν ευθύνεται. Σύμφωνα με την έκθεση του γενικού επιθεωρητή, είχε άγνοια της βεβαρημένης οικονομικής κατάστασης της τράπεζας.
Το μάθημα, όμως, που πήραμε είναι το εξής: Ο κ. Γιαν έκλεψε κάποιες χιλιάδες δολάρια από την τράπεζά του και πήγε φυλακή. Η τράπεζά του εξαπάτησε τον αμερικανικό λαό, του στέρησε εκατομμύρια και δεν εδιώχθη. Αρα, όσο μικρότερη η απάτη, τόσο σκληρότερη η πτώση.
Bloomberg
Καθώς πλησιάζουμε τη δεύτερη επέτειο του προγράμματος στήριξης των αμερικανικών τραπεζών (ΤΑRP), το οποίο επινόησε και κατάρτισε το υπουργείο Οικονομικών και έχει συχνά κακολογηθεί, ας διατυπώσουμε μια κοινότοπη ερώτηση. Αυτή η ερώτηση θα μας δείξει τι έχουμε μάθει μέχρι σήμερα για το πώς η Δικαιοσύνη υπηρετείται στη Χώρα των Προγραμμάτων Σωτηρίας των Τραπεζών. Εάν, λοιπόν, ήσουν τραπεζίτης, ποια δραστηριότητα θα σου εξασφάλιζε ταχεία μετάβαση σε κάποιο κρατικό σωφρονιστικό ίδρυμα;
α) Παραποιείς την οικονομική κατάσταση, στην οποία βρίσκεται η ετοιμοθάνατη τράπεζά σου, ώστε να εξασφαλίσεις περίπου 300 εκατ. δολάρια από το ΤΑRP. Μετά, με γρήγορες κινήσεις, τα χάνεις όλα, ή
β) Καταχράσαι ποσόν σχεδόν 235.000 δολαρίων από την εργασία σου, ώστε να τροφοδοτήσεις τον αρρωστημένο εθισμό σου στα τυχερά παιχνίδια και να εξοφλήσεις τα χρέη σου.
Η σωστή απάντηση, φυσικά, είναι η δεύτερη. Σε αυτή τη χώρα, όταν η κατάσταση αφορά τα οικονομικά εγκλήματα και τον κολασμό τους, αρχίζει ο σφαγιασμός των μικρών γουρουνιών, ενώ τα μεγάλα συνεχίζουν να παχαίνουν. Δεν μιλούμε επί υποθετικής βάσεως, αλλά για τη United Commercial Bank (UCB), μια τράπεζα στο Σαν Φρανσίσκο, η οποία αρχικά είχε πελατεία την κινεζική κοινότητα της πόλης. Το όνομά της βρέθηκε στο προσκήνιο τον Ιούλιο, όταν δημοσιοποιήθηκε έκθεση του γενικού επιθεωρητή της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Ασφάλισης Καταθέσεων (FDIC). Σύμφωνα με αυτήν, το μεσαίο στέλεχος της τράπεζας Αλεξ Γιαν έκλεψε χρήματα από την τράπεζα για να καλύψει τις οφειλές του από τα τυχερά παιχνίδια. Καταδικάστηκε σε φυλάκιση 27 μηνών πέρυσι τον Ιούνιο και σε πρόστιμο για την αποζημίωση της UCB με 235.695 δολάρια. Ο ίδιος παραδέχθηκε την ενοχή του δύο μήνες μετά την απαγγελία κατηγοριών εις βάρος του, τον Νοέμβριο 2008.
Εκείνη ακριβώς την περίοδο, η UCB έλαβε 298,7 εκατ. δολάρια από το πρόγραμμα TARP. Ενα χρόνο αργότερα η τράπεζα διαλύθηκε και το υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ είδε ολόκληρη την επένδυσή του να εξανεμίζεται. Για δε τη FDIC το κόστος της κατάρρευσης μεταφράστηκε σε 1,5 δισ. δολάρια. Σε ανακοίνωσή της τότε ανέφερε πως τα επισφαλή δάνεια της UCB ενδεχομένως να είχαν εντοπιστεί νωρίτερα, εάν δεν είχαν υπάρξει απάτες, τις οποίες εφέρετο να είχαν διαπράξει πρώην ανώτατα διοικητικά της στελέχη. Πάντως, δεν έχει διωχθεί άλλο στέλεχός της μέχρι σήμερα πέραν του κ. Γιαν.
Σύμφωνα με τα πορίσματα της FDIC, κύριος παράγοντας της διάλυσης της τράπεζας ήταν η ανεπαρκής εσωτερική εποπτεία της από τη διοίκηση. Το 2002 ξεκίνησε να αγοράζει άλλες τράπεζες με υψηλό τίμημα. Ωστόσο, στερούνταν τόσο της αναγκαίας τεχνολογίας όσο και του κατάλληλου προσωπικού, ώστε να αποφύγει τα σφάλματα στα οικονομικά της στοιχεία. Σε 4 χρόνια, η UCB είχε διπλασιάσει τα περιουσιακά της στοιχεία και, παρ’ όλ’ αυτά, ενημέρωνε ακόμα διά χειρός τα λογιστικά της βιβλία. Επιπλέον, είχε βασίσει σε μεγάλο βαθμό την ανάπτυξή της σε δαπανηρή και βραχυπρόθεσμη χρηματοδότηση.
Τον Μάιο του 2009, η KPMG, η οποία ασκούσε τον λογιστικό έλεγχο της UCB, ενημέρωσε τους αρμοδίους της FDIC για ενδεχόμενες παράνομες πράξεις στην τράπεζα, οι οποίες σχετίζονταν με υπερτιμημένα δάνεια και παραποιημένες ζημίες. Σε περαιτέρω διερεύνηση της κατάστασης αποδείχθηκε ότι υπάλληλοι της UCB είχαν πει ψέματα στην KPMG, είχαν σκοπίμως καθυστερήσει την απομείωση δανείων και είχαν πλαστογραφήσει έγγραφα για να αποκρύψουν ζημίες σχετιζόμενες με δάνεια. Διευθύνων σύμβουλος και γενικός διευθυντής παραιτήθηκαν και ακολούθησαν απολύσεις. Η τράπεζα κατέρρευσε. Η FDIC, η οποία ενέκρινε το αίτημα της τράπεζας για αρωγή από το TARP, δεν ευθύνεται. Σύμφωνα με την έκθεση του γενικού επιθεωρητή, είχε άγνοια της βεβαρημένης οικονομικής κατάστασης της τράπεζας.
Το μάθημα, όμως, που πήραμε είναι το εξής: Ο κ. Γιαν έκλεψε κάποιες χιλιάδες δολάρια από την τράπεζά του και πήγε φυλακή. Η τράπεζά του εξαπάτησε τον αμερικανικό λαό, του στέρησε εκατομμύρια και δεν εδιώχθη. Αρα, όσο μικρότερη η απάτη, τόσο σκληρότερη η πτώση.
