Τα κεφάλαια πρώτης διαβάθμισης των Τραπεζών ( Tier I Capital ) είναι ένας τρόπος μέτρησης της χρηματοοικονομικής ισχύος (δύναμης) μιάς τράπεζας.
Τα κεφάλαια αυτά αποτελούνται
- Από το καταβεβλημένο μετοχικό κεφάλαιο το οποίο αφορά κύρια τις κοινές μετοχές.
- Από τα κέρδη προηγουμένων χρήσεων τα οποία έχουν οδηγηθεί στα αποθεματικά της Τράπεζας (δηλαδή αυτά που δεν μοιράσθηκαν στους μετόχους , ως μέρισμα)
- Στα παραπάνω κεφάλαια η κανονιστική / εποπτική αρχή κάθε χώρας μπορεί να προσθέτει και κάποια επιπλέον στοιχεία. Για παράδειγμα μπορούν να προστεθούν και τα κεφάλαια τα οποία προέρχονται από προνομιούχες μετοχές κλπ
Ο όρος κεφάλαια πρώτης διαβάθμισης των Τραπεζών ( Tier I Capital ) για πρώτη φορά καθιερώθηκε στην Συμφωνία της Βασιλείας Ι (γνωστή περισσότερο σε όλους μας ως Βασιλεία 1).
Ο θεωρητικός και πρακτικός λόγος για τον οποίο οι Τράπεζες επιδιώκουν να διατηρούν υψηλά τέτοιου τύπου κεφάλαια είναι , για να μπορούν να προφυλαχθούν από μή προβλεπόμενες ζημίες.
Πως υπολογίζεται ο δείκτης αυτός ( Tier I Capital ratio )
Στον αριθμητή τίθεται το σύνολο των παραπάνω κεφαλαίων.
Στον παρονομαστή μπαίνουν τα συνολικά σταθμισμένα (RWA) ως προς τον κίνδυνο στοιχεία του ενεργητικού (δηλαδή τα δάνεια σταθμισμένα με μία φόρμουλα την οποία ορίζει κάθε εποπτική αρχή της κάθε χώρας, και είναι διαφορετική για κάθε επιχείρηση που έχει δανειοδοτηθεί αλλά και για τις εξασφαλίσεις που καλύπτουν την χρηματοδότηση).
Μετοχικό κεφάλαιο + αποθεματοποιημένα κέρδη
Δηλαδή Tier I Capital ratio = ………………………………………..........................
Total Risk Weighted Assets (RWA)
Ισως σε κάποιους αυτά να φανούν λίγο μπερδεμένα (και είναι λογικό, γιατί δεν έχουμε όλοι εξειδίκευση ή σπουδές σε τέτοια θέματα). Επίσης δεν πρόκειται να βρείτε κάτι σχετικό σε εφημερίδες η περιοδτικά , διότι δεν υπάρχουν δημοσιογράφοι στην Ελλάδα οι οποίοι να διαθέτουν τις σχετικές γνώσεις.
Συνοψίζοντας παραθέτω το παρακάτω πολύ απλό παράδειγμα.
Ας υποθέσουμε ότι μία τράπεζα έχει
- κεφάλαια 10 ευρώ
- σταθμισμένα ως πρός τον κίνδυνο δάνεια προς τρίτους ( αφού ληφθούν υπόψιν εξασφαλίσεις, δείκτες στάθμισης κινδύνου κλπ) τα οποία ανέρχονται σε 100 ευρώ.
Τότε αυτή η Τράπεζα έχει δείκτη κεφαλαίων πρώτης διαβάθμισης ( Tier I Capital ratio) = 10/100 = 0,10 δηλαδή 10%
Λευτέρης.
