Κυριακή 12 Σεπτεμβρίου 2010

Δύο χρόνια μετά: oι συνέπειες και τα ερωτήματα της χρεοκοπίας της Lehman...


Δύο χρόνια μετά: oι συνέπειες και τα ερωτήματα της χρεοκοπίας της Lehman...

Δευτέρα, 15 Σεπτεμβρίου 2008, η κυβέρνηση Μπους άφησε την ιστορική Lehman Brothers, την 4η μεγαλύτερη επενδυτική τράπεζα της Wall Street, να χρεοκοπήσει. Ηταν η μεγαλύτερη χρεοκοπία στην οικονομική ιστορία των ΗΠΑ. Ηταν η μέρα που σταμάτησε το καπιταλιστικό σύστημα να λειτουργεί. Φυσικά το τραπεζικό σύστημα βρέθηκε στην πραγματικότητα σε κατάσταση όπου θα έπρεπε να κηρύξουν πτώχευση όλες, σχεδόν, οι τράπεζες. Και για να αποφευχθούν οι κατά συρροήν χρεοκοπίες θα έπρεπε να γίνουν μαζικές ανακεφαλαιοποιήσεις, δηλαδή να ενισχυθούν με δημόσιο χρήμα οι τράπεζες. Το κράτος εξαναγκάστηκε να παρέμβει και ως «επενδυτής» και ως «ρυθμιστής», αλλά και ως «οικονομική δύναμη».

Ομως, όποιοι ήλπιζαν πως οι τράπεζες που βρέθηκαν στο χείλος της χρεοκοπίας, οι τεράστιες απώλειες θέσεων εργασίας, η πτώση του παγκόσμιου εμπορίου και η εξάπλωση της οικονομικής απόγνωσης, θα μπορούσαν να σημαίνουν το τέλος της «ελεύθερης» αγοράς, είναι βέβαιο πλέον ότι έχουν πλήρως διαψευστεί. Η πολιτική που διασώζει τις τράπεζες που κινδυνεύουν για να τις παραδώσει «υγιείς» στους τραπεζίτες, αποτελεί το κυνικό δόγμα-ορόσημο της κρίσης αυτής -μιας κρίσης στο μεδούλι της τραπεζικής- που το υιοθέτησαν και το εφάρμοσαν με ευλάβεια και χωρίς ιδεολογικούς ενδοιασμούς οι ισχυροί της γης και της δικής μας χώρας. Μια πολιτική που αντί να μεταβιβάσει εισόδημα από τους τραπεζίτες, οι οποίοι κάθονται πάνω στο χρήμα που τους έδωσε το κράτος, σε εκείνους που θα το ξόδευαν αλλά που σήμερα δεν έχουν ούτε για να ζήσουν, έκλεισε τα μάτια.

Την ερχόμενη Τετάρτη 15 Σεπτεμβρίου συμπληρώνονται δύο χρόνια από τη χρεοκοπία της Lehman Brothers και τρία χρόνια από τη χειρότερη χρηματοπιστωτική κρίση που ξέσπασε στην Αμερική από το 1930, με πρωτοφανείς συνέπειες στο τραπεζικό σύστημα και την πραγματική οικονομία σε ολόκληρο τον κόσμο. H αμερικανική οικονομία δεν βρίσκεται πλέον στο χείλος της καταστροφής, όμως οι παρενέργειες από τη «φούσκα» της αμερικανικής στεγαστικής πίστης και το πιστωτικό κραχ δεν έχουν ακόμη πλήρως αμβλυνθεί. Οι αιτίες που προκάλεσαν το κραχ είναι πολλές -μεταξύ αυτών, η οικονομική κακοδιοίκηση, οι αδυναμίες του εποπτικού συστήματος (bad regulation) και η τραπεζική απληστία- και παραμένουν.

H ηλικίας 158 ετών τράπεζα πέρασε στην ιστορία της Wall ως το μεγαλύτερο θύμα της διαβόητης κρίσης των subpimes στεγαστικών δανείων και των «τοξικών», που εξελίχθηκε σε πρωτοφανή πιστωτική ασφυξία και έπληξε βίαια το αμερικανικό τραπεζικό σύστημα και την οικονομία. Είχε πρωτοστατήσει στην έκδοση ελκυστικών πακέτων σύνθετων δομημένων ομολόγων πάνω στα στεγαστικά subprime δάνεια υψηλού ρίσκου. Ο αμερικανικός λαός «μάτωσε» και μαζί ολόκληρος ο κόσμος από τη χρηματοπιστωτική κρίση, που μεταλλάχθηκε σε εφιαλτική κρίση χρέους, με δεινές κοινωνικές επιπτώσεις.

Στο εφιαλτικό πάνθεον καταρρεύσεων των κορυφαίων τραπεζών και επιχειρήσεων, επίσης, περιλαμβάνονται: η Merrill Lynch, η Bear Stearns, η Washington Mutual και η Wachovia, που πουλήθηκαν για ψίχουλα. Ο γιγαντιαίος ασφαλιστικός όμιλος AIG και οι δύο στεγαστικοί κολοσσοί Fannie Mae και Freddie Mac, που κρατικοποιήθηκαν.

Πάντως, ειδική επιτροπή του Κογκρέσου προσπαθεί να εντοπίσει τους λόγους που η Lehman Brothers αφέθηκε να χρεοκοπήσει. Οι εργασίες της επιτροπής, επικεφαλής της οποίας είναι ο ελληνικής καταγωγής Φιλ Αγγελίδης, αναμένεται να έχουν ολοκληρωθεί μέχρι τα τέλη Δεκεμβρίου.