Γενέθλια με το νόμισμα και την ευρωζώνη σε κρίσιμη καμπή. Επειτα από δέκα χρόνια κυκλοφορίας, το ευρώ εξακολουθεί να «παθιάζει» και να δημιουργεί εγκάρδιους φίλους και φανατικούς εχθρούς

Η επέτειος των πρώτων 10 χρόνων της φυσικής κυκλοφορίας του ευρώ ως επισήµου νοµίσµατος εκατοντάδων εκατοµµυρίων ευρωπαίων πολιτών (η λογιστική κυκλοφορία του ξεκίνησε, ως γνωστόν, τρία χρόνια νωρίτερα, δηλαδή την 1η Ιανουαρίου 1999) βρίσκει το νόµισµα και τις χώρες που το χρησιµοποιούν σε µια κατάσταση κρίσης που απειλεί και την ύπαρξή του ακόµη. ∆εν είναι λίγες οι Κασσάνδρες που προβλέπουν κατάργηση του κοινού ευρωπαϊκού νοµίσµατος και επιστροφή των 17 κρατών της ευρωζώνης στα παλαιά εθνικά τους νοµίσµατα. «Ευσεβείς αγγλοσαξονικοί πόθοι» θα αντέτειναν οι ευρωπαϊστές. ∆εν χωρεί όµως αµφιβολία ότι έχει ξεκινήσει µια διαδικασία µελέτης και – ακόµη χειρότερα – προετοιµασίας διαφόρων τραπεζών και άλλων επιχειρηµατικών οµίλων απέναντι στο ενδεχόµενο κατάργησης του ευρώ.

Η παραφιλολογία περί των πιθανοτήτων και των δυνατοτήτων επιβίωσης του κοινού ευρωπαϊκούνοµίσµατοςέχει ενταθεί τους τελευταίους 18 µήνες µε αφορµή την κρίση χρέους που έχει ξεσπάσει στην Ευρώπη (µε πρωταγωνίστρια την Ελλάδα, δυστυχώς) και έχει µετεξελιχθεί σε κρίση εµπιστοσύνης, αφού αποκάλυψε τις θεσµικές αδυναµίες της ευρωζώνης. ∆ιότι, πέρααπό την ασυµφωνία των κυβερνήσεων και την κακοφωνία των πολιτικών ηγετών της Ευρώπης, που µερικές φορές µοιάζουν να µην έχουν συναίσθηση της σοβαρότητας της κρίσης και του επείγοντος για δράση, υπάρχουν αδιαµφισβήτητα «κενά αρµοδιοτήτων» σεθεσµούς ζωτικής σηµασίας για τη λειτουργία της Οικονοµικής και Νοµισµατικής Ενωσης και την ευρωστία του ευρώ.

Κλασικό παράδειγµα η Ευρωτράπεζα (ΕΚΤ),η οποία δεν λειτουργεί σαν... κανονική κεντρική τράπεζα αλλά µε αποκλειστική αρµοδιότητα τη διατήρηση της σταθερότητας των τιµών στην ευρωζώνη. Ως αντιπληθωριστικό όπλο, δηλα δή. Οπως όµως αποδεικνύεται καθηµερινώς κατά την περίοδο κρίσης που διάγουµε, η ΕΚΤ αδυνατεί λόγω θεσµικής αδυναµίας να παρέµβει για να στηρίξει την κοινή οικονοµική µοίρα των Ευρωπαίων και το ευρώ όπως παρεµβαίνει, ας πούµε, υπέρ των αµερικανών πολιτών και υπέρ του δολαρίου η αµερικανική κεντρική τράπεζα (Fed) ή υπέρ των Βρετανών και της στερλίνας η Τράπεζα της Αγγλίας ή υπέρ των Ελβετών και του φράγκου η Τράπεζα της Ελβετίας.

Για τους ευρωπαϊστές η ΟΝΕ ήταν κάτι το δεδοµένο. Εδώ και δεκαετίες έµοιαζε ως φυσική εξέλιξη της πορείας των λαών της Ευρώπης προς το κοινό τους πεπρωµένο. Φυσική εξέλιξη της πορείας αυτής θεωρούν άλλωστε οι ευρωπαϊστές και πολλά άλλα, όπως την κοινή εξωτερική πολιτική και την πολιτική άµυνας των κρατών-µελών της ΕΕ. ’Η ακόµη και την οµοσπονδιοποίηση της ευρωπαϊκής ηπείρου κατά τα πρότυπα της αµερικανικής. Τη δηµιουργία, δηλαδή, των Ηνωµένων Πολιτειών της Ευρώπης. Πρόκειται για οράµατα τα οποία πολλοί ενστερνίζονται. Κάποιοι άλλοι όµως τα αντιµετωπίζουν ως εφιάλτη. ∆ιότι, αν µη τι άλλο, έπειτα από δέκα χρόνια κυκλοφορίας, το ευρώ εξακολουθεί να «παθιάζει» και να δηµιουργεί εγκάρδιους φίλους και φανατικούς εχθρούς.

Παρά τις εξαρχής γνωστές θεσµικές αδυναµίες και τη βεβαιωθείσα εξαιτίας της κρίσης έλλειψη πολιτικής βούλησης για ουσιαστικές µεταρρυθµίσεις των ευρωπαϊκών συνθηκών που θα θωράκιζαν το κοινό νόµισµα και θα προωθούσαν εκτός από τη νοµισµατική και τη δηµοσιονοµική (που ήδη επιχειρείται µε γερµανική πρωτοβουλία) ενοποίηση της Ευρώπης και την οικονοµική και πολιτική ολοκλήρωση, µια µατιά στη δεκάχρονη πορεία του ευρώ αρκεί για να πείσει και τον πλέον δύσπιστο για την επιτυχία του νοµίσµατος.

Κατ’ αρχάς θα πρέπει να σηµειωθεί ότι, ενώ την 1η Ιανουαρίου 2002 στο ευρώ συµµετείχαν 12 χώρες (Αυστρία, Βέλγιο, Γαλλία, Γερµανία, Ελλάδα, Ιρλανδία, Ισπανία, Ιταλία, Λουξεµβούργο, Ολλανδία, Πορτογαλία και Φινλανδία), στην πορεία προστέθηκαν στην «παρέα» η Σλοβενία (το 2007), η Κύπρος και η Μάλτα (το 2008), η Σλοβακία (το 2009) και τέλος η Εσθονία (το 2010) για να γίνουν αισίως οι χώρες-µέλη της ευρωζώνης 17. Και σύντοµα θα γίνουν 18, καθώς στην τελευταία ευρωπαϊκή σύνοδο κορυφής υπεγράφη η συµφωνία ένταξης της Κροατίας (το 2013).

Το γεγονός ότι εν µέσω κρίσης και ενώ τα διεθνή ΜΜΕ, πολλοί αναλυτές, ακόµη και πολιτικά στελέχη κρατών-µελών της ευρωζώνης, ακόµη και ευρωτραπεζίτες, κάνουν λόγο για το ενδεχόµενο εξόδου κάποιας χώρας από τη ζώνη του ευρώ άλλες ευρωπαϊκές χώρες πασχίζουν να ενταχθούν σ’ αυτήν, δεν µπορεί παρά να δείχνει ότι εν τέλει το ευρώ δεν αποτελεί µια χρεοκοπηµένη ιδέα ούτε ένα «αδύνατο εγχείρηµα» , όπως δεν έχει κουραστεί επί σειρά ετών να διακηρύσσει ο τενόρος της ευρωδιάλυσης, καθηγητής του Πανεπιστηµίου της Νέας Υόρκης Νουριέλ Ρουµπινί.

Το ευρώ χρησιµοποιείται σήµερα στις καθηµερινές συναλλαγές 332 εκατοµµυρίων Ευρωπαίων, ενώ επιπλέον 175 εκατ. άνθρωποι σε όλον τον κόσµο (εξ αυτών 150 εκατοµµύρια στην Αφρική) χρησιµοποιούν νοµίσµατα τα οποία είναι συνδεδεµένα µε το ευρώ.

Την εµπιστοσύνη τους στο ευρώ όµως αποδεικνύουν εµπράκτως και οι περιβόητες αγορές – κι ας το έχουν βάλει στο στόχαστρο οι παρεπιδηµούντες σ’ αυτές κερδοσκόποι. Και βεβαίως όλες ανεξαιρέτως οι εθνικές κυβερνήσεις του πλανήτη και δη οι νέες µεγάλες οικονοµικές δυνάµεις, όπως είναι η Κίνα και η Ινδία. Το δεύτερο, µετά το αµερικανικό δολάριο, αποθεµατικό νόµισµα στον κόσµο είναι το ευρώ. ∆εν είναι το κινεζικό γουόν, που χρησιµοποιούν 1,3 δισεκατοµµύρια Κινέζοι.

Πηγή  Αλ. Καψύλης    -  Εφημερίδα το Βήμα.